skutki nieprawidłowego żywienia

skutki nieprawidłowego żywienia
występujące dość często nieprawidłowości żywienia są zjawiskiem bardzo złożonym.
najogólniej można wyróżnić trzy zasadnicze nieprawidłowości. żywienie nie
wystarczające pod względem ilościowym do pokrycia zapotrzebowania organizmu.
jest ono zazwyczaj spowodowane brakiem dostatecznej ilości żywności w danym
kraju lub możliwościami ekonomicznymi całych grup społecznych. stan taki określa
się potocznie jako głód ilościowy. żywienie zbyt obfite, tj. przekraczające
zapotrzebowanie ustroju ludzkiego. występuje ono zazwyczaj szeroko w krajach
dobrze rozwiniętych gospodarczo i o wysokim standardzie życia, a także w niektó-
rych środowiskach innych krajów. żywienie zbyt obfite charakteryzuje się
spożywaniem dużych ilości produktów wysokokalorycznych - głównie tłuszczu, cukru
i słodyczy. żywienie nieprawidłowe pod względem jakościowym, tj. zaspokajające
potrzeby energetyczne człowieka, ale mogące powodować stan tzw. utajonego głodu
jakościowego. oznacza to, że w pożywieniu występują niedobory pewnych
składników, np. witamin lub składników mineralnych. żywienie niepełnowartościowe
jest na ogół wynikiem nieprawidłowego doboru produktów spożywczych i występuje
najczęściej wskutek zakorzenionych zwyczajów i przesądów żywieniowych oraz braku
znajomości wartości odżywczej produktów. w naszym kraju - w związku z dobrze
rozwiniętym rolnictwem i przemysłem rolno-spożywczym - zjawisko głodu
ilościowego nie występuje. obserwuje się natomiast różne objawy niedoboru
niektórych składników odżywczych, wskutek nieprzestrzegania podstawowych zasad
współczesnej nauki o żywieniu człowieka. na poważne skutki niedoboru w żywieniu
narażone są przede wszystkim te grupy ludności, które charakteryzuje zwiększone
zapotrzebowanie na składniki budulcowe, a także energetyczne. do grup tych
należą dzieci i młodzież w okresie dojrzewania, kobiety ciężarne i karmiące oraz
ludzie dorośli, bardzo ciężko pracujący fizycznie. szczególnie niebezpieczne i
wymagające zwrócenia bacznej uwagi jest niedożywienie dzieci i młodzieży, które
może pozostawić trwałe ślady,"objawiające -się głównie zmniejszonym wzrostem i
wagą, nieprawidłowościami w budowie ciała, zmianami kostnymi (krzywica) i
słabymi zębami. o ile liczba przypadków krzywicy stopniowo maleje - dzięki
szeroko zakrojonej akcji profilaktycznej - o tyle alarmujące są dane
statystyczne, dotyczące częstotliwości występowania próchnicy zębów u dzieci w
wieku szkolnym (do 13 lat), spośród których aż 98 procent dotkniętych jest tą
chorobą. istnieje ścisła zależność pomiędzy racjonalnym odżywianiem, a
rośnięciem dzieci, zwłaszcza w wieku pokwitania, gdy organizm jest bardzo
wrażliwy na jakość żywienia. źle odżywiany chłopiec w wieku 14 lat jest niższy
od prawidłowo odżywianego 13-latka. ogólnie można powiedzieć, że przeciętna
różnica w rozwoju pomiędzy prawidłowo i nieprawidłowo żywionymi dziećmi (według
badań dr w. koniecznej) jest bardzo wyraźna. równolegle z zahamowaniem wzrostu
dziecka może nastąpić opóźnienie jego rozwoju umysłowego, co ujemnie wpływa na
zdolności i chęć do nauki (warto przypomnieć, że ok. 95 procent całej masy
szarych komórek mózgu formuje się w dziecinstwie do czwartego roku
życia) konieczność racjonalnego odżywiania dotyczy nie tylko dzieci i młodzieży,
ale i ludzi dorosłych. osoby niedożywione są mniej odporne na zakażenia, łatwiej
zapadają na różne choroby infekcyjne; szczególnie podatne są na gruźlicę.
niedobory w żywieniu powodują osłabienie organizmu, anemię, apatię, skłonność do
zachorowań, a ponadto zmniejszoną wydajność pracy - zarówno fizycznej, jak i
umysłowej. przeciwieństwem niedożywienia jest obserwowane u nas dość często, a
nawet utrwalone tradycją, np. w okresie świąt, zbyt obfite jedzenie. organizm,
któremu dostarcza się składników odżywczych w ilościach przekraczających jego
zapotrzebowanie, odkłada ten nadmiar w formie przetworzonej głównie na tkankę
tłuszczową. odkładanie tej tkanki prowadzi po pewnym czasie do nadwagi, a
następnie otyłości, co jest zjawiskiem niepożądanym nie tylko ze względów
estetycznych, ale i zdrowotnych (prowadzi do skrócenia życia, sprzyja
powstawaniu wielu chorób, np. cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia). w celu
zapobieżenia skutkom wadliwego żywienia, osoba odpowiedzialna za żywienie
rodziny powinna czuwać, aby było ono racjonalne i zgodne z wymaganiami
współczesnej nauki.